سوال : معنای صله چیست و منظور از صله رحم چیست؟
جواب : در اسلام براى چیزهایى که سبب پیوند با خویشان مى گردد، حد خاصى تعیین نشده است ؛ بلکه به فهم عمومى بستگى دارد. درعادات و سنتهاى مردم نزدیک یا دور بودن بستگان تفاوت دارد. ممکن است عملى نسبت به یکى از نزدیکان پیوند به شمار آید، اما نسبت به دیگرى که نزدیکتر است، قطع رابطه باشد. در موارد تردید، باید جانب احتیاط را مراعات کرد تا مبادا مرتکب گناه کبیره قطع رحم شویم.
پیامبر گرامى اسلام(ص) مى فرمایند: «پیوند با خویشان را حفظ کنید، هرچند با سلام کردن باشد.» (11)
کمترین چیزى که به وسیله آن این پیوند بر قرار مى شود، رفت و آمد و سلام کردن است. اما دربعضى از موارد اکتفا به این مقدار کافى نیست؛ براى مثال اگر یکى از اقوام فقیر باشد و دیگرى ثروتمند، صله رحم به وسیله کمکهاى مالى و دفع ضرر از آنها تحقق مى یابد؛ و اگر هیچ توجهى به مشکلات اقوام نداشته باشد؛ قطع رحم کرده است. در نتیجه تحقق صله رحم به اوضاع و احوال و موقعیت و زمان بستگى دارد. هدیه دادن، دلجویى کردن، دید و باز دید، خود دارى از آزار، تمسخر وتحقیر نکردن، عیادت هنگام بیمارى، شرکت در مجالس شادى و غم، پذیرفتن دعوت در اعیاد و میهمانیها و هر کارى که سبب مى شود مردم بگویند اینان ارتباط خانوادگى شایسته اى دارند، سبب تحقق صله رحم است.
قهر کردن، جواب سلام ندادن، ترش رویى، شرکت نکردن در محافل، کمک نکردن در گرفتاریها، گله هاى نا به جا و امثال آن به قطع رحم و گسستن پیوند مى انجامد.
امام صادق(ع) مى فرمایند: پیوند با خویشان را هر چند با دادن ظرفى آب، حفظ کن. برترین چیزى که این پیوند را نگه مى دارد، خود دارى از آزار بستگان است. صله رحم مرگ را به تاخیر مى اندازد. محبوبیت به وجود مى آورد. (12)
حضرت آیت الله العظمی مکارم درباره ی معنای صله می فرمایند :صله یک معناى عرفى دارد که داشتن نوعى رابطه است که این رابطه مختلف است، گاهى رابطه به این است که زندگى پدر و مادرى را که در مضیقه هستند تأمین کند، (وجوب نفقه مصداق صله رحم است) و گاهى وجوب نفقه نیست، بلکه خبر داشتن از بیماران آنها و کمک کردن به گرفتاریها و مشکلات آنها در حد توان، مصداق صله است، و گاهى با یک سلام، صله رحم صورت مىگیرد، به عبارت دیگر طورى باشد که او را بیگانه ندانند.
----------------------------------------------------------------------
11- بحارالانوار، ج 74، ص 111.
12- صلة الرحم و قطیعتها، ص 48.
ان شاءالله ادامه دارد...
